فیلترینگ گسترده شبکه‌های اجتماعی که از سال گذشته اعمال شد، آمار خرید و فروش و استفاده از فیلترشکن‌ها را به میزان قابل توجهی افزایش داد. طبق آمار یکتانت، ۸۰ درصد کاربران در گروه‌های سنی مختلف برای ورود به شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها از VPN استفاده می‌کنند.

فیلترینگ شکست خورد. گزارش یک شرکت کسب و کاری نشان می دهد فیلترینگ در ایران بی اثر بوده است لا این حال این پرسش مطرح است که فیلترینگ شبکه های اجتماعی در ایران کی برداشته می شود؟ حدود یک سال است که پس از اعتراضات و حوادث 1401، فیلترینگ اینترنت در ایران با شدت بیشتری دنبال شد.

آمارها نشان می‌دهد که فیلترینگ نتوانسته حضور کاربران ایرانی را کمرنگ کند فقط باعث شده که بازاری برای فروش VPNها و فیلترشکن ها شکل بگیرد

عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات هفته گذشته در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی و در جریان بررسی گزارش کمیسیون صنایع درباره بررسی کیفیت اینترنت وعده داد بساط فیلتر شکن ها را جمع خواهد کرد البته آرزو کرد هیچ ایرانی برای هیچ نیازی سراغ فیلترشکن نرود

گزارش یکتانت در سال ۱۴۰۱ نشان می‌دهد میزان بازدیدها از تبلیغات آنلاین در پلتفرم‌های فیلترشده و سایت‌های ایرانی در روزهای اوج اختلال‌های اینترنتی (مهر ۱۴۰۱) به کمترین میزان خود رسیده است. این گزارش همچنین نشان می‌دهد میزان استفاده از فیلترشکن در بین کاربران به قدری بالاست که یک بازار ۲۰ هزار میلیارد تومانی درست کرده است.

به گزارش عرشه آنلاین، فیلترینگ گسترده شبکه‌های اجتماعی که از سال گذشته اعمال شد، آمار خرید و فروش و استفاده از فیلترشکن‌ها را به میزان قابل توجهی افزایش داد. طبق آمار یکتانت، ۸۰ درصد کاربران در گروه‌های سنی مختلف برای ورود به شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها از VPN استفاده می‌کنند. این باعث شده تا گردش مالی خرید و فروش VPN در سال ۱۴۰۱ به یک بازار ۲۵ تا ۳۰ هزار میلیارد تومانی تبدیل شود. تمام این آمار نشان از تمایل بالای مردم به استفاده از بسترهای فیلترشده دارد.

آمارها نشان می‌دهد که فیلترینگ نتوانسته حضور کاربران ایرانی را کمرنگ کند فقط باعث شده که بازاری برای فروش VPNها شکل بگیرد و حتی محصلان ابتدایی هم از VPN استفاده کنند. برای مثال تلگرام که حدود 5 سال فیلتر است در رتبه دوم پرکابردترین اپلیکیشن ها در بین ایرانیان است.

از مهر 1401 که شبکه‌های اجتماعی پرکاریرد در بین ایرانیان مانند اینستاگرام و واتس‌اپ و حتی آپ هایی همچون گوگل پلی فیلتر شدند، جمعیت قابل توجهی از مردم برای رفع نیازها و ارتباطات خود در فضای مجازی رو به خرید VPNها آوردند.

گزارش منتشرشده آژانس دیجیتال مارکتینگ «یکتانت» نشان می‌دهد که ۸۰درصد مردم در گروه‌های سنی مختلف از VPN استفاده می‌کنند و گردش مالی سالانه خرید و فروش VPN در ایران در سال ۱۴۰۱ حدود ۲۵ تا ۳۰هزار میلیارد تومان بوده است.

هفته گذشته هم کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در گزارشی که درباره کیفیت اینترنت ارائه کرد به این موضوع اشاره کرد که ۶۴درصد مردم ایران از VPN استفاده می‌کنند.

گروه سنی ۱۵ تا ۱۷ سال رکوردار استفاده از VPN

در این گزارش آمده است که بیشترین میزان استفاده از VPN برای گروه سنی 15تا 17 سال است. این گروه سنی با میانگین 97درصد استفاده در صدر استفاده‌کنندگان VPN در ایران هستند و پس از آنها گروه سنی 18 تا 24 با 80درصد در رتبه دوم استفاده‌کنندگان VPN قرار دارند.

این در حالی‌ است که گمان می‌رفت افراد 18 تا 24 سال که غالبا قشر تحصیل‌کرده دانشگاهی یا شاغل را تشکیل می‌دهند در رتبه نخست قرار داشته باشند.

بیش از نصف کاربران مقطع تحصیلی ابتدایی VPN دارند

اما قسمت قابل تامل این گزارش استفاده VPN در بین محصلان ابتدایی است. بر اساس آمار گفته شده از هر سه کاربر ایرانی که تحصیلات ابتدایی دارند 2 کاربر از VPN استفاده می‌کنند.

درست است که تحصیل‌‎کنندگان مقطع ابتدایی کمترین آمار در بین دیگر مقاطع تحصیلی را دارند اما باز 63 درصد استفاده VPN برای کاربران با مقطع تحصیلی ابتدایی، عدد قابل توجهی است. این میزان استفاده نشان ‌می‌دهد که دیگر استفاده از این ابزارها یا VPNها دیگر مختص گروه‌های خاص سنی و یا مقطع تحصیلی خاص نیست و در دسترس همگان است.

در بین محصلان مقاطع تحصیلی بیشترین استفاده برای مقطع تحصیلی دکترا و بالاتر با آمار استفاده 88درصدی است و پس از آن لیسانسه‌ها با 83درصد استفاده در رده دوم قرار دارند.

یکی از مهمترین دلایلی که باعث شده مردم ایران از هر راهی مخصوصا خرید VPN برای ورود به شبکه‌های اجتماعی استفاده کنند، گره خوردن روابط ‌اجتماعی، خرید و حتی آموزش مردم با این شبکه‌هاست. به خصوص در زمان کرونا که اکثر مردم خانه‌نشین بود و از ابزار فضای مجازی برای برآورد کردن بسیاری از نیازهای خود مانند اطلاع پیدا کردن از اخبار، خرید وسایل مورد نیاز، فروش محصولات به‌صورت غیرحضوری استفاده می‌کردند.

استفاده از تلگرام هنوز پررونق است

گزارش یکتانت در سال 1401 نشان می‌دهد که در تلگرام فارسی 521 میلیون پست توسط 870هزار کانال منتشر شده و بازدیدها به بیش از 590میلیارد بار رسیده است. این آمار در حالی ثبت شده که تلگرام در نیمه اول اردیبهشت ۱۳۹۷ فیلتر شده بود.

داده‌های پژوهشگاه فضای مجازی در سال 1400 نشان می‌داد که تلگرام هفدهمین سایت برتر در ایران است و ایرانی‌ها تاکنون ۱۷۰هزار کانال در این پلتفرم ایجاد کرده‌اند که از این میزان ۱۱هزار کانال بیش از ۵هزار عضو دارند و کانال‌های ایرانی روزانه ۱.۵ میلیون مطلب منتشر می‌کنند.

همه این داده‌ها نشان دهنده این واقعیت است که فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی و سایت‌ها یک راهبرد شکست خورده است و فقط باعث می‌شود که پای کودکان به خرید یا استفاده VPNها باز شود که تبعات آن بسیار بدتر است.

فیلترینگ سایت‌ها باید بازنگری شود

به گفته بسیاری از کارشناسان و مسئولین از جمله نمایندگان مجلس، فیلتر ماندن سایت‌هایی مانند یوتیوب که به یک مرجع آموزشی تبدیل شده یا شبکه اجتماعی «X» که از مهمترین رسانه‌های انتشار اخبار و سخنان مسئولین کشورهای مختلف است دیگر پسندیده نیست و در موضوع فیلترینگ باید بازنگری شود.

طبق آمارها میانگین استفاده روزانه ایرانیان در سال 1401 حدود 170 دقیقه یعنی حدود سه ساعت بوده است. البته ناگفته نماند که این مقدار در شرایطی ثبت شده که در مقاطعی اینترنت در ایران قطع بوده یا فیلترینگ محبوب‌ترین شبکه‌های اجتماعی را محدود کرد.

گزارش یکتانت در سال ۱۴۰۱ نشان می‌دهد میزان بازدیدها از تبلیغات آنلاین در پلتفرم‌های فیلترشده و سایت‌های ایرانی در روزهای اوج اختلال‌های اینترنتی (مهر ۱۴۰۱) به کمترین میزان خود رسیده است. این گزارش همچنین نشان می‌دهد میزان استفاده از فیلترشکن در بین کاربران به قدری بالاست که یک بازار ۲۰ هزار میلیارد تومانی درست کرده است.

به گزارش عرشه آنلاین، فیلترینگ گسترده شبکه‌های اجتماعی که از سال گذشته اعمال شد، آمار خرید و فروش و استفاده از فیلترشکن‌ها را به میزان قابل توجهی افزایش داد. طبق آمار یکتانت، ۸۰ درصد کاربران در گروه‌های سنی مختلف برای ورود به شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها از VPN استفاده می‌کنند. این باعث شده تا گردش مالی خرید و فروش VPN در سال ۱۴۰۱ به یک بازار ۲۵ تا ۳۰ هزار میلیارد تومانی تبدیل شود. تمام این آمار نشان از تمایل بالای مردم به استفاده از بسترهای فیلترشده دارد.

آمار
استفاده از وی پی ان در بین این کاربران ۹۷درصد است!

همچنین طبق آمار ذکرشده در گزارش یکتانت میزان استفاده از VPN در بین کاربران ۱۵ تا ۱۷ سال ۹۷ درصد است. همچنین میزان استفاده کاربران در مقطع ابتدایی از فیلترشکن ۶۳ درصد است. یعنی از هر ۳ کاربر ایرانی با تحصیلات ابتدایی ۲ نفر از VPN استفاده می‌کنند. این نشان می‌دهد استفاده از این ابزارها دیگر مخصوص قشر تحصیلکرده نیست. چنین آماری می‌تواند بیانگر یکی دیگر آسیب‌های فیلترینگ به وضعیت فرهنگی و اجتماعی جامعه باشد.

آمار بالای بازدید از پست‌های تلگرامی کانال‌های ایرانی نیز یکی دیگر از عواملی است که این موضوع را تأیید می‌کند. طبق گزارش یکتانت، پست‌های کانال‌های ایرانی در تلگرام در سال ۱۴۰۱، ۵۹۰ میلیارد بار دیده شده است.